Chè vằng còn có tên gọi là chè cước man, chè cẩm vân hay dây vắng… là một loại cây bụi nhỏ mọc hoang. Theo nghiên cứu trong thành phần của chè vằng có nhiều công dụng chữa bênh, kháng viêm hiệu quả.
Chè vằng có thể tìm kiếm nhiều ở các vùng núi nước ta dọc từ đèo hải vân trở vào. Có hình dáng khá giống với nhiều loại cây khác nên rất dễ xảy ra nhầm lẫn. Đặc điểm nhận dạng mạnh nhất là dưới hoa màu trắng có rất nhiều chùm râu mọc ngược lên trên, lá bóng, trái khi chín có màu đen.
Đặc điểm của cây chè vằng
Chè vằng có đường kính thân không quá 6mm, thân cứng, nhiều đốt vươn dài hàng chục mét, phân nhánh nhiều, vỏ cây màu xanh lục. Chè vằng có 3 loại:
- Vằng lá nhỏ hay còn gọi là vằng xẻ tốt hơn cả.
- Vằng lá trung hay còn gọi là vằng trâu.
- Vằng núi ít giá trị dược tính không được dùng làm thuốc.
Cây chè vằng rất dễ nhầm lẫn với cây lá ngón đây là một loại cây rất độc vì vậy cần phân biệt để tránh hái nhầm.
Có thể phân biệt bằng đặc điểm lá, hoa và quả:
Lá chè vằng có 3 gân dọc trong đó 2 gân trong uốn cong theo mép lá rõ rệt.
Hoa chè vằng màu trắng với 10 cánh hoa trong khi hoa lá ngón mọc thành chum, phân nhánh nhiều và có màu vàng.
Qủa chè vằng hình cầu cỡ hạt ngô chín màu đen có một hạt rắn chắc. Trong khi hạt của cây lá ngón hình trụ khi chín tự mở có nhiều hat.
Tác dụng giảm cân của cây chè vằng
Tốt cho phụ nữ sau sinh: nên dùng chè vằng cho phụ nữ sau sinh để nhiều sữa, sữa mát, đặc hơn… Ngoài ra còn giúp giảm cân tiêu mỡ nhanh hơn ở vùng bụng.
Vì nhiều nghiên cứu chỉ ra lá chè vằng có chứa Ancaloit có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm rất tốt, làm mau lành vết thương. Bộ phận dùng làm thuốc là cành, lá tươi hoặc khô dùng tốt nhất cho phụ nữ sau sinh nhằm tránh nhiễm trùng khi sinh mổ, viêm hạch, bạch huyết, viêm tuyến sữa, bế kinh, khí hư, thấp khớp…
Khi dùng chè vằng rất lợi sữa, người chóng khỏe các cơ tử cung co lên nhanh chóng ăn ngon miệng. Sau khi quan sát người ta thấy phụ nữ sau sinh uống nhiều chè vằn thường lấy lại vóc dáng nhanh chóng. Nên nhiều người ứng dụng để làm trà giảm cân uống hàng ngày.
Ngoài ra chè vằng còn rất tốt cho người bị gan nhiễm mỡ, máu nhiễm mỡ, tiểu đường… Do lợi tiểu kích thích gan thận làm việc nhiều hơn để lọc đi chất độc, mỡ thừa trong cơ thể. Có tác động giống như trà xanh nhưng không gây mất ngủ do không chứa cafeine.
Uống chè vằng đúng cách
Hiện nay chè vằng được rất nhiều bà mẹ sau sinh tin dùng và là một thứ thần dược để giảm cân. Tuy nhiên thực tế không phải ai uống cũng có tác dụng. Nhiều trường hợp do muốn giảm cân nhanh chóng nên sử dụng quá đặc khiến cơ thể bị ngộ độc. Biểu hiện như chóng mặt, tiêu chảy, buồn nôn…
Cách dùng sử dụng 50g lá chè vằn khô đun với 2 lít nước dùng uống hàng ngày như nước chè.
Sử dụng với bà bầu sau sinh thì nên trữ nóng trong bình thủy để dùng dần trong ngày. Đặc biệt tốt cho bà đẻ sinh mổ ngăn ngừa nhiễm trùng vết mổ và các bệnh viêm nhiễm phụ khoa. Vì chè vằng có rất nhiều công dụng tốt nên từ xa xưa đã được người dân tộc Mèo sử dụng uống hàng ngày.
Trong đông y cũng ghi lại dược tính của chè vằng như sau. Là loại cây có tính ôn, mát, giải độc thường sử dụng cho những người hỏa thịnh âm suy gây mất cân bằng. Nên uống hàng ngày để hỗ trợ tỳ, thận làm việc hiệu quả hơn. Tránh dùng cho những người cơ thể suy nhược, xanh xao hoặc đang bị tiểu đường, tiêu chảy.
