Sâm bố chính không phải là 1 loại hoa đẹp. Đây còn là một dược liệu thiên nhiên có tác dụng rất tốt cho sức khỏe. Được ví như một loại nhân sâm. Từ lâu sâm bố chính đã được đánh giá là một vị thuốc quý. Được ghi nhận trong cuốn sách nổi tiếng “những cây thuốc vị việt nam” của giáo sư Đỗ Tất Lợi.
Cây thuộc họ câm quỳ(họ bông, họ dâm bụt). Thường mọc hoang ở các tỉnh miền trung như phú yên, bình định, quảng nam… Ngoài ra còn mọc dải giác ở các tỉnh miền tây bắc và một số tỉnh miền trung: hòa bình, ninh bình, thanh hóa, nghệ an. Toàn bộ củ sâm là bộ phận làm thuốc.
Lợi ích của sâm bố chính
Được xem là loại nhân sâm của người nghèo, sâm bố chính có thể bắt gặp ở nhiều nơi. Cây có tốc độ sinh trưởng nhanh, dễ trồng tại nhà. Hiện nay sâm bố chính được trồng rộng rãi ở Quảng Bình để làm các món ăn phục vụ khách du lịch.
Các món gà hầm sâm bố chính được nhiều người đón nhận và trở thành đặc sản của vùng.
Theo các nhà khoa học, sâm bố chính có dược tính cao tương đương sâm Hàn Quốc. Chỉ thua dược tính của sâm ngọc linh.
Mới đây các nhà nghiên cứu tìm thấy trong sâm bố chính có một quinone mới sesquiterpenoid, acyl hibiscone B cùng với những hợp chất khác.
Các nghiên cứu chỉ ra các hợp chất này có tác dụng chống lại các tế bào đột biến. Các tế bào này thường gây nên bệnh ung thư ở con người.
Cách dùng sâm bố chính
Ngâm rượu: độc vị sâm bố chính làm thuốc bổ.
Công thức 1kg khô hoặc 3kg tươi ngâm với 4 – 5 lít rượu 45 độ. Ngâm trong thời gian một tháng trở lên thì lấy ra dùng. Rượu có mùi thơm, vị ngọt nhẹ uống rất hay.
Thuốc tăng cường sinh lý: 1kg sâm bố chính + 1kg sâm cau khô + 300g dâm dương hoắc. Các vị đem sao vàng hạ thổ rồi ngâm với 10 – 12 lít rượu trắng. Ngâm thời gian một tháng trở lên, công dụng tăng cường sinh lý, điều trị xuất tinh sớm, di tinh, mông tinh.
Điều trị ho: sâm bố chính khô 10g + 8g cam thảo. Đun với 500ml nước, đun cạn còn 200ml thì chia làm 2 lần uống trong ngày.
Điều hòa kinh nguyệt: 10g sâm bố chính + 10g ngải cứu + 10g ích mấu. Sắc uống liên tục 1 tuần.
Thuốc hạ sốt: 15g sâm bố chính khô + 4g nhục quế. Đun nước uống trong ngày.
Lưu ý: nên chọn mua sâm tự nhiên hoặc sâm trồng trên đất đồi núi sẽ có chất lượng tốt hơn. Sâm trồng trong chậu cảnh, sâm công nghiệp, sâm đồng bằng chất lượng không cao.
Với rất nhiều công dụng hữu ích, giá cả lại phải chăng. Sâm bố chính hứa hẹn là loại dược liệu được trồng phổ biến sau này. Cây con và hạt giống có thể tìm mua ở nhiều công ty giống cây trồng.
